พ.ญ.จริยา แสงสัจจา

        การแพร่กระจายเชื้อของโรคไข้หวัดนก/ไข้หวัดใหญ่ ส่วนใหญ่คือ ผ่านทางฝอยละอองขนาดใหญ่ (droplet transmission) และการสัมผัส (contact transmission) เสมหะ,สารคัดหลั่งจากสัตว์ปีกป่วยหรือผู้ป่วย อย่างไรก็ตามมีหลักฐานว่าเชื้อ Influenza สามารถแพร่กระจายทางอากาศ (airborne transmission) ได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อผู้ป่วยอยู่ในสิ่งแวดล้อมแออัดมีการระบายอากาศไม่ดี หรือเสมหะของผู้ป่วยถูกทำให้เป็นฝอยละอองขนาดเล็กกว่า 5 ไมครอน โดยการพ่นยา ดังนั้นการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไข้หวัดนกจึงต้องใช้หลักการของทั้ง Standard Precautions, และ Expanded precautions ทั้ง 3 วิธี นอกจากนี้ องค์การอนามัยโลกได้แนะนำให้เน้นการปฏิบัติ Respiratory Hygiene/Cough Etiquette ให้เข้มงวดมากขึ้น โดยเน้นที่การควบคุมที่แหล่งแพร่เชื้อ และแยกผู้ป่วยต้องสงสัยตั้งแต่ระยะเริ่มแรก

        สำหรับห้องที่ใช้แยกผู้ป่วยนั้น แนะนำให้ใช้ Airborne Infection Isolation Room (AIIR) ถ้าสามารถทำได้ หากไม่มีห้องดังกล่าว อาจใช้ห้องเดี่ยว (มีห้องน้ำในตัว) ซึ่งมีพัดลมระบายอากาศออกสู่ภายนอก ไม่น้อยกว่า 12 เท่าของปริมาตรห้องต่อชั่วโมง (12 ACH) ห้อง AIIR หรือ modified AIIR มีหลักการพื้นฐานที่สำคัญคือ

1. มีการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อออกสู่ภายนอกห้อง โดยใช้วิธีการสำคัญ 2 ประการคือ การสร้างความดันภายในห้องให้เป็นลบ เมื่อเทียบกับอากาศรอบห้อง (ไม่น้อยกว่า -2.5 Pa) และการปิดรูรั่วของห้องโดยเฉพาะที่ฝ้าเพดาน,ขอบประตู , หน้าต่าง
   
   
2. การเจือจางและขจัดสิ่งปนเปื้อนในอากาศในห้องโดยใช้ HEPA filter เป็นอุปกรณ์หลัก โดยชุดของ HEPA filter ต้องอยู่ในท่อลมของเครื่องปรับอากาศ และ ท่อทางออกของอากาศสู่ภายนอก (exhaust duct) หรืออยู่ที่ exhaust duct ในกรณี modified AIIR
   
   
3. ทิศทางลมภายในห้องผู้ป่วย เป็นไปในลักษณะผู้ป่วยอยู่ใต้ลม โดยตำแหน่งของหัวจ่ายลมและท่อทางออกของลม จะเป็นตัวกำหนดทิศทางลมนี้

        สำหรับห้องผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ในระยะระบาดใหญ่แนะนำให้ใช้ Cohort ward คือ หอผู้ป่วยรวมเฉพาะผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ ซึ่งควรมีลักษณะโปร่งไม่ติดตั้งเครื่องปรับอากาศระยะห่างระหว่างเตียงไม่น้อยกว่า3 ฟุต และให้อยู่ห่างจากหอผู้ป่วยโรคอื่นๆ โดยเฉพาะผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อการเกิดผลแทรกซ้อน จากโรคไข้หวัดใหญ่ การใช้โรงพยาบาลสนามอาจมีความจำเป็น หากสถานการณ์การระบาดรุนแรงมาก เพื่อแบ่งเบาภาระของสถานพยาบาลที่มีในภาวะปกติ

<<back